Dinsdag 20 maart 2012 hield Ben Bernanke een lezing voor studenten van de George Washington University. Verrassend genoeg ging de presentatie van ‘Helicopter Ben’ voornamelijk over de goudstandaard en de depressie van de jaren ‘30. Zijn boodschap: De goudstandaard zal nooit meer terugkomen. Tijdens zijn presentie (de sheets zijn hier te vinden) waren zijn belangrijkste argumenten voor het nooit meer terugkeren van de goudstandaard eenvoudig: Ten eerste is er volgens de voorzitter van de Fed simpelweg te weinig goud om een economie op de lange termijn duurzaam te ondersteunen en ten tweede was de goudstandaard volgens Bernanke één van de redenen dat de Grote Depressie zo lang duurde.
Of studenten vragen mochten stellen is mij onduidelijk, maar dat je deze argumenten simpel onderuit kan halen staat als een paal boven water. Eerst het argument over dat er te weinig goud zou zijn om een economie duurzaam te houden. Het klopt waarschijnlijk dat er te weinig goud beschikbaar is met de huidige goudprijs van $1.650 per ounce. Je hoeft echter de prijs van goud slechts te verhogen met een factor 2 tot 8 om de geldhoeveelheden van de VS, Europa en/of China te kunnen dekken (bron: Currency Wars – J. Rickards). Natuurlijk is dit een keuze, en dit hoeft niet eens een algehele goudstandaard te zijn. Historisch gezien heeft de Federal Reserve altijd goud tegen zo’n 40% van de geldhoeveelheid weggezet.
Daarnaast is het nonsens dat diezelfde goudstandaard de Grote Depressie in de jaren ‘30 van de vorige eeuw heeft veroorzaakt of heeft verergert. In historisch werk van Bernanke zelf geeft hij aan dat het dalen van de geldhoeveelheid twee oorzaken kan hebben, zelfs met de aanwezigheid van een ruime hoeveelheid goud. De eerste oorzaak is de beleidskeuze van centrale bankiers (lees: goudstandaard) en de tweede oorzaak is de preferenties van spaarders en bankiers in reactie op een crisis.
Dit betekent vooral dat als het vertrouwen laag is er een “self fulfilling prophecy” ontstaat waarin banken balansen afbouwen, spaarders massaal hun geld opnemen en investeringen en consumptie eveneens afnemen. Volgens Bernanke is dit het bewijs dat de goudstandaard de wereldeconomie kan ondergraven: Als het goed gaat is er niets aan de hand, zodra dit niet het geval is, heeft de goudstandaard een versterkend effect op de neerwaartse cycli en werkt het dus niet.
Wat Bernanke echter niet wil inzien, is dat deze manier van denken vooral te maken heeft met het beleid. Het oprekken van de geldhoeveelheid tot 2,5 keer de waarde van de nationale goudvoorraad is nooit gebeurd tijdens de Grote Depressie en zakte juist ineen gedurende die periode.
Uiteraard pleit ik hier niet voor een nieuwe goudstandaard. Een mandje met daarin verschillende diensten en goederen, zoals door Kyle Bass wordt voorgesteld, lijkt me flexibeler en meer werkbaar dan de oude goudstandaard. Wat me echter vooral tegenstaat is de houding van centrale bankiers ten opzichte van goud. Als het beleid faalt, ligt dat vaak niet aan de instrumenten maar aan de uitvoering van dit beleid.
De ongebreidelde geldcreatie sinds 2007 laat eens te meer zien dat het beleid van centrale bankiers faalt. Hopelijk zal later wetenschappelijk onderzoek aantonen dat dit niet ligt aan speculanten of bepaalde marktpartijen, maar simpelweg aan de houding van centrale bankiers. Het verlagen van de rentestanden naar historisch lage niveaus en ongelimiteerd geld creëren uit het niets zal op termijn niets oplossen, op deze manier wordt er slechts tijd gekocht. Een bekende investeerder zei laatst eens: “Buying gold is the ultimate put against the idiocracy of central bankers”. I couldn’t agree more.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten